TÜRKONFED, Finansmana Erişim Anketi’nin “Nisan-Haziran” periyodunu kapsayan sonuçlarını yayınladı. Sonuçlara nazaran yılın ikinci çeyreğinde krediye erişemediğini söyleyen iş insanlarının oranı yüzde 82 olurken, değişmedi diyenlerin oranı bir evvelki çeyreğe nazaran yüzde 22’den yüzde 18’e geriledi. Her 10 işletmeden 8’i ikinci çeyrekte krediye erişemediğini belirtirken, vade yapısının da kısaldığı söz edildi.
Vadeler kısaldı
İlk çeyrekte 1-12 ay vade yapısına sahip firmaların oranı yüzde 55 iken bu oran ikinci çeyrekte yüzde 70,6 oldu. Kredilere erişimin zorlaşması ile birlikte vadelerin de kısalması işletmelerin finansal risklerinin daha da artması ihtimalini ortaya çıkardı. Öte yandan kendi kaynakları ve geliri ile işletme sermayesini finanse edenlerin sayısı artarken, tedarikçilerden vadeli satın alma ve müşteri avansları üzere organize olmayan kurum ve bireylerden alınan finansmanda azalma yaşandı.
Yüzde 49’u EYT maliyetlerini yönetmekte zorlanıyor
Ankete nazaran neredeyse her iki iştirakçiden biri (yüzde 48,9) EYT maliyetlerini yönetmekte zorlandığını söyledi. Bu oran birinci çeyrekte yüzde 39 olarak ölçülmüştü. Her 10 iş insanından 6’sı EYT için açıklanan KGF paketinin banka kredilerine erişimlerini kolaylaştırmadığını söz etti. İş insanları EYT’ye ait KGF’nin yanı sıra genel olarak açıklanan KGF kredilerini de yetersiz bulduğunu söyledi
İlk çeyrekte KGF’yi yetersiz bulanların oranı yüzde 85 iken bu oran ikinci çeyrekte yüzde 92,2 oldu. Birinci çeyrekte yüzde 74 olan KGF paketlerinin krediye erişimi kolaylaştırmadığını düşünenlerin oranı da ikinci çeyrekte yüzde 83’e yükseldi.
Ekonomi idaresine karşı ölçülü optimistlik hakim
Katılımcılara Merkez Bankası, BDDK ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2022 yılından itibaren aldığı kararların işletmelerine tesirleri hakkında fikirleri de soruldu. İş insanlarının yüzde 90’ı makroihtiyati önlemlerin ve finansal regülasyonların işletmelerini olumsuz etkilediğini belirtti. Bu oran birinci çeyrekte yüzde 81’di. Öte yandan ankette iş insanlarının tüm bu zorluklara karşın iyimserliklerini koruduğu da görüldü.
Katılımcıların yüzde 55,1’i yılın üçüncü çeyreğinde finansmana erişimin zorlaşacağını söylese de bu oran birinci çeyreğe nazaran azaldı. 2023’ün birinci çeyreğinde bir sonraki çeyrekte finansmana erişimin zorlaşacağını söyleyenler yüzde 69 iken ikinci çeyrekte bir sonraki devirde zorlaşma bekleyenlerin oranı yüzde 55 oldu. Tıpkı vakitte finansmana erişimdeki zorlukların bir sonraki çeyrekte değişmeyeceğini söyleyenlerin oranı birinci çeyrekte yüzde 23 iken ikinci çeyrekte yüzde 33’e yükseldi.
‘Kredi baskısı hafifletilmeli’
Öte yandan anket bilgileri yeni kabine ve iktisat idaresine karşı da ölçülü optimist lakin temkinli olarak yaklaşımın hakim olduğunu gösterdi.
Anket sonuçlarını kıymetlendiren TÜRKONFED Lideri Süleyman Sönmez, “Krediler üzerindeki baskı hafifletilmeli, finansmana erişimde zorlaştırıcı ögeler ortadan kaldırıldığı üzere kolaylaştırıcı uygulamalar süratle hayata geçirilmeli, kamu teşvik ve takviyelerinde tesir tahlili hakikat yapılmalı, merkezde alınan kararların KGF örneğinde olduğu üzere alana yansıması sağlanmalı; elhasıl iktisadın finansman yakıtının üretim ve ihracatın tüm kılcallarına dağılması sağlanmalıdır” dedi.
